Zomer 2024, t/m 29 september 2024 –
een werk van Michael Toengens, olie 1.30 x 1.10 m. was het beginpunt.

Verder: galerie beletage lange wand et lange wand v.l.n.r.: Sard, Regula Müller,
Smejkal, Tineke Bouma, Bandau. Korte wand tuinzijde: Benson, Kostana Banovic,
Braga, een werk van Charl van Ark uit de Klein Breteler collectie.
Korte wand straatzijde: Hans Houwing en Sarah van der Lijn..
Plafond: Esther Bruggink. Vloer: Gritsch, De Kort.
Tuin Pjotr Müller, Sard. Entree: GAM Bodenhausen richtte werken in: van zichzelf,
Mark Cloet en Tineke Bouma. Tekeningenkabinet: Jan Smejkal, Johan van Oord,
Werken van verschillende kunstenaars op de overige galeriewanden.
Ken'ichiro Taniguchi begon de zomer in de projectruimte met een installatie
van 20 kleine en een grotere 'Hecomi Sculpturen', plus 8 'Fingerprints' - t/m 1 september

Michael Toenges toont in '33 33', expositie t.g.v. de verjaardag van PHŒBUS•Rotterdam 28 januari 2023:

Zie ook de foto rondleiding over '33 33' - dank aan Jaap Pameyer.

Michael Toenges neemt in het voorjaar 2022 deel aan 'The Right Size XL' en maakte daarvoor een 'medaillon'-achtig werk 3.5 x 2.5 cm., olieverf - passend bij de kleuren van een groter werk 32 x 28 x dik 4,5 cm., olie op paneel.

ART Rotterdam/PHŒBUS•Rotterdam 2022, concept
'The Right Size and the inspiration of an 18thC Medaillon':
Geïnspireerd door een geërfd 18de eeuws medaillon, vroeg ik aan kunstenaars een klein werk te maken, bijvoorbeeld een minuscule tekening die kan worden geplaatst tussen twee glasplaatjes in een ander, gekocht medaillon, dat kan worden geopend. Plus, een werk dat daarmee een relatie aangaat - maar op geheel andere schaal! Dus een groter werk, in goede verhouding tot het kleine werk.

Toon van Borm (BE), Célio Braga (BR/NL), Esther Bruggink (NL),
Dominique De Beir (FR), Bea Emsbach (DE), Anne Marie Finné (BE), Hanna von Goeler (CH/USA), Stefan Gritsch (CH), Hans Houwing (NL),
Susanne Humrich (DE), Sarah van der Lijn (NL), Regula Maria Müller (CH/NL), Jadranka Njegovan (HR/NL), Sara Nuytemans (BE/NL), Sibylle von Preussen (DE),
Amparo Sard (E), Eva-Maria Schön (DE), Jan Smejkal (CZ/DE),
Ken'ichiro Taniguchi (JP), Michael Toenges (DE)

Sara

'The Result, over tijd t.t.v. corona', 28 augustus t/m 11 oktober 2020 expositie PHŒBUS•Rotterdam, galerieruimte bel-etage

Veel kunstenaars werkten tijdens corona extra geconcentreerd door.
Sommige kunstenaars hebben om redenen nèt dat ene uurtje en een
hoekje van de tafel benut. Anderen thematiseerden de corona-tijd.

met Eva-Maria Schön, Esther Bruggink, Célio Braga, Simon Benson, Barbara Helmer, Michael Toenges, Yvonne van de Griendt, Ken'ichiro Taniguchi, Anne Marie Finné, Bernard Villers, Daniel Dutrieux, Jadranka Njegovan, Mark Cloet, Stefan Gritsch,
Jan Smejkal, Regula Maria Müller, Dominique De Beir

PHŒBUS•Rotterdam / ART ROTTERDAM 2018 Main Section, booth 7.
Joachim Bandau, Célio Braga, Bernadet ten Hove, Michael Toenges

Michael Toenges schildert in olieverf op papier - snel en virtuoos wanneer hij kopieert. De hele traditie van de schilderkunst vormt zijn leerschool. Er ontstaan heerlijk olieverschetsen op papier. Een, naar Saenredam in Boijmans van Beuningen, wordt getoond op de Art Rotterdam 2018.

Michael Toenges zelf gaat het veel meer om de olieverven op paneel. In de maat 34 x 30 cm. ontstaan er slechts drie of vier per jaar. Langzaam kleur aanbrengen met verschillende gereedschappen (ook zijn handen) en zoeken naar de beste kleurcombinaties, maar ook naar de sculpturale kwaliteiten, want de werken worden gaandeweg steeds dikker - niet voor niets zijn de lagen op een zwaar (4 cm. multiplex) paneel aangebracht. Lees zijn mooie tekst - uiteindelijk wordt een werk muziek en blijft er na alle tentatieve pogingen alleen een zeker weten over.

En er is iets opmerkelijks: Michael Toenges houdt ervan op opengeklapte schetsboeken te schilderen. Daarvan worden er drie getoond, evenals een groot tekenwerk ingelijst, 1.60 x 0.90 m.

Öl/Bücher, driemaal, elk 36 x 56 cm.
Öl/Papier, eingerahmt, 2017, 1.60 x 0.90 m.
Öl/Holz, 2018, 34 x 30 cm., mit Rosa und Hell Graugrün im Mitten

Über meine Arbeit
Meine Malerei ist wie eine Kompassnadel, die ständig in eine andere Richtung zeigt. Malerei ist für mich ein Instrument und ein Verfahren, das mich dazu verleitet, Risiken einzugehen. Meine Malerei besteht aus Übermalen, Untereinandermalen und Durcheinandermalen, aus Zerstören, Aufbauen, Verschmieren und Wegkratzen, solange, bis alles mir Bekannte verschwunden ist und sich etwas Unbekanntes bildet. Meine Arbeit bedeutet über-arbeiten. Ich grundiere meine Leinwand manchmal mit einem mir bekannten Bildmuster, nur um diesen Grund – diese Grundierung – wieder verschwinden zu lassen. Ich beginne meist mit einer vagen Vorstellung von einem Bild, mit einem flüchtigen Entwurf. Diese Vorstellung aber platzt wie ein Luftballon und ich betrachte die leere, tote Hülle eines Bildes. Erst wenn dieser Moment da ist, erst wenn meine Vorstellung oder Idee restlos zugrunde gegangen ist, habe ich den Eindruck, dass die Arbeit beginnt. Obwohl das Bild weiter weg ist als je zuvor, obwohl ich weniger darüber weiß, bin ich meinem Bild ein wenig näher gekommen. Erst dann, wenn mein Bild in diese Not gewendet ist, wenn eine wirkliche Notwendigkeit besteht, überhaupt zu malen, erst dann habe ich das Gefühl, zu arbeiten.
Ich beschreite während des Malens viele Seitenwege, Umwege, Irrwege und Schleichpfade. Oft befinde ich mich auf einem Holzweg, der mitten im Wald endet. Dann stolpere ich ziellos weiter. Bei all dem liebe ich die wechselnden Aussichten, die zuvor nie gesehenen Anblicke und sich immer wieder verändernden Perspektiven. Und plötzlich lichtet sich der Wald und ich stehe unvermittelt am Ort der Malerei.
Ich frage mich oft, wann und wie etwas Gemaltes überhaupt zu einem Bild wird. Ich möchte wissen, wann aus einer Menge von Farbflecken mehr wird als Farbflecken, wann ein Berg von Ölfarben mehr ist als das bloße Aufschichten von Material. Wo ist der Übergang von einem Nebengeräusch zur Musik? Wie sehen meine Bilder aus? Ich habe eine Ahnung, wie sie sich anfühlen oder anhören sollten, mehr nicht, denn ich kenne ja die Bilder anderer, die Werke der Kunstgeschichte, ich erkenne den Klang von Malerei.
Alle Fragen werden vollkommen bedeutungslos, wenn das Bild fertig ist. Meine Arbeit scheint mir gelungen, wenn sie mich überrascht. Dann kommt es zu einem Moment, in dem mir das Bild entgegentritt. Für einen kurzen Augenblick leuchtet das Bild auf als ein eigenes, eigensinniges Kontinuum, ein mich verblüffendes Gegenüber, unabhängig und lebendig, fraglos und stark.
Michael Toenges, Dezember 2008

Amsterdam Drawing 2016, 22-25 september
TOINE HORVERS, RABIN HUISSEN, JOACHIM BANDAU, MICHAEL TOENGES

Michael Toenges toont tijdens de Amsterdam Drawing een groep A5 tekeningen. Zwart-wit: potlood en houtskool. Kleur: olieverf. Hier en daar een snel geschetste kopie in olieverf op papier naar een 'oude meester' - Manet, Matisse of Picasso.

Michael Toenges, 2015-16, A4, potlood en houtskool op A4 / olieverf en potlood op A4.

RIJ I, v.l.n.r.: c-1, c-8, bw-2, bw-9
RIJ II, v.l.n.r.: bw-7, c-7, bw-5, c-10
RIJ III, v.l.n.r.: c-3, bw-8, bw-3, c-2
RIJ IV, v.l.n.r.: bw-4, c-4, bw-6, c-5.

expositie schilderijen en werk op papier, galerieruimte beletage, entree, tekeningenkabinet PHŒBUS•Rotterdam, 26 november 2015 t/m 10 januari 2016.

Michael Toenges, z.t. 2015, olieverf op paneel, 32 x 28 cm.
Michael Toenges, z.t. 2015, olieverf op doek, 32 x 28 cm.
Michael Toenges, detail expositie PHŒBUS•Rotterdam 2015, met werken in olieverf op doek en paneel, grote tekeningen in olieverf op papier, A4 tekeningen in olieverf en potlood op papier.

Michael Toenges, detail expositie
Michael Toenges, detail expositie
Michael Toenges, atelieropname, tubes olieverf

'25' 25 januari t/m 9 maart 2015

Michael Toenges [naar: Het Lam Gods van Hubert en Jan van Eyck]
deelname expositie 'Hommage Van Eyck'

De toeschrijving van de tekening uit privébezit 'De Kruisiging van Christus', ca. 1440, aan het 'Atelier van Jan van Eyck' door Friso Lammertse, conservator Oude Schilderkunst en Beeldhouwkunst in Museum Boijmans-Van Beuningen, heeft in PHŒBUS•Rotterdam tot gesprekken met kunstenaars geleid. Daarin kwam het enthousiasme voor Van Eyck en meer algemeen, voor de omgang met de traditie van de beeldende kunst naar voren. Voor negen kunstenaars werd dit aanleiding om een of meer werken te maken. Michael Toenges heeft de veertien delen van het Lam Gods van Hubert en Jan van Eyck uit Gent in olieverf op transparent A4-papier geschilderd.

Michael Toenges, 2013, veertien delen olieverf op A4-papier, naar Hubert en Jan van Eyck, Lam Gods

expositie 25 augustus t/m 2 oktober 2011,
4 september, 14-15, 15-17 uur: kunstenaarsgesprek en opening

zondag 11 september, over 'smaak in de beeldende kunst'
n.a.v. Witte de With Festival

In het atelier van Michael Toenges (1952) ontstaat vanaf 1980 een verzameling van vele honderden kleurstudies naar Oude Meesters. Maar 'Giotto', 'Fra Angelico', 'Piero della Francesca', 'Greco', 'Rubens', 'Goya' e.v.a. verlaten hun schuilplaats niet: Michael Toenges houdt ze voor zich, zij vormen zijn persoonlijk archief en zijn zijn enig houvast in de zoektocht naar stevige beelden met subtiele precisie in kleurgebruik en kleur'cultuur', waarbij elke willekeur ('confetti', door Toenges genoemd) ontbreekt. Het resultaat wordt in de solo in PHŒBUS•Rotterdam getoond in tien werken in olieverf op doek of paneel. Deze zijn stap voor stap en laag voor laag opgebouwd tot 4 cm. dikte. De formaten variëren van 45 x 40 cm. tot 0.90 x 0.80 m. Het zijn abstracte schilderijen die laten zien dat kleur kan oplichten en dat kleur ook kleurklank kan zijn. De zwaarte van de werken, het gewicht, letterlijk en figuurlijk, lijkt te worden opgelost in fijne rococo kleurnuanceringen.

Gelukkig heeft Michael Toenges bij wijze van uitzondering voor de expositie twaalf kleine variaties op Hollandse Meesters in olieverf op transparant papier geschilderd. Kunsthistorische referenties scherpen de ogen! Wanneer op het ongewisse terrein van de kleur, wordt het echt spannend! Kleine werken, vlot penseel, grote rijkdommen: naar de Meester van de Virgo inter Virgines, Geertgen tot St. Jans, Cornelis Anthonisz, Maarten van Heemskerk, Jan van Scorel, Jan Mostaert, Hendrik Terbruggen, Esaia van de Velde, Saenredam, Vermeer, Hobbema.

Michael Toenges, werken in olieverf op paneel, 2011
Michael Toenges, olieverf op papier, blad uit een schetsboek, 2011, 0.36 x 0.56 m.

Michael Toenges, twee olieverfschetsen op papier, 2011, A4

Michael Toenges, drie olieverfschetsen naar Hollandse Meesters, resp. naar Saenredam (origineel in Museum Boijmans-Van Beuningen, Rotterdam), naar J. Cornelisz (Rijksmuseum, Amsterdam), naar P. Cornelisz (partikulier bezit) - elk 2011, olieverf op papier, A4

Michael Toenges, After Geertgen tot St. Jans (Rijksmuseum, Amsterdam), idem, After Cornelis Anthonisz (Historisch Museum, Amsterdam)

Michael Toenges, After Hendrik Terbruggen (Kassel, Gemäldegalerie), After Jan van Scorel (Rijksmuseum, Amsterdam), After Esaias van de Velde (Rijksmuseum, Amsterdam)

Michael Toenges, After Meester van de Virgo inter Virgines (Boijmans van Beuningen, Rotterdam), After Jan van Scorel (München, private collection), After Maarten van Heemskerk (Kassel, Gemäldegalerie)