Simon Benson, "L'Espace Habitée. I", 1998, 0.35 x 0.26 m., potlood op papier [met architectuur naar Wittgenstein en lichaam naar Dürer]; en detail
Simon Benson, "L'Espace Habitée", objecten en tekeningen 1997-98 expositie 25 oktober t/m 5 december 1998
Bijna alles wat je met een potlood op een A4-tje kunt tekenen, lijkt er te zijn: van subtiele organische lijnen, die bijna onzichtbaar in een automatisch handschrift zijn neergezet tot hardere, langs een lineaal of schabloon getrokken lijnen; van structuurloze, egale tot gearceerde of gewolkte vlakken. En letters: zowel lineaire als vlakmatige, soms positief en soms (met witte krijt op een zwartgeschilderde ondergrond) diapositief. Tot ca. 1990 laat het werk van Simon Benson beelden zien van bergachtige landschappen en van plattegronden van kathedralen en doet het, vanwege het toen nog veelgebruikte gotische lettertype, denken aan kennis die in oude boeken ligt opgeslagen. Soms duikt het menselijk lichaam op, maar dan eerder als getekende materie dan om de referenties naar bewegende, actieve, levende wezens (ook al is menie in het begin van de jaren negentig de enige kleur die Benson in zijn werk gebruikt niet in de laatste plaats om zijn referentie aan de kleur van het menselijk lichaam). Natuur, architectuur, taal, lichaam geleidelijk aan krijgen ze een meer specifieke invulling. Letters vormen nu woorden en er wordt geput uit een arsenaal van reëel bestaande architectuur en landschappen: in een grotere tekening uit 1992 (1.40 x 1 m., houtskool op papier) zijn de vier letters van het woord 'HEAD' geplaatst voor een achtergrond bestaande uit een schaduw van een balkon van het woonhuis van de beeldend kunstenaar Rodchenko. De tekeningen met bomen uit 1993 zijn op het landschap van Umbrië geïnspireerd. En voor liefhebbers-kenners van beeldende kunst en architectuur zijn er steeds vaker elementen in het werk als citaten herkennen: in een tekening uit 1993, potlood op A3, liggend formaat, zijn de letters 'OH' over een in architecturale segmenten opgedeelde torso getekend; voor deze torso diende een tekening over de verhouding van het menselijk lichaam van Dürer als voorbeeld. In deze gelaagdheid is ook een gevoel voor relativering is evident: niet alleen in de tegelijk alles en niets zeggende vaststelling of uitroep 'OH', maar ook in de dungetekende cijfertjes die als een letterlijke en figuurlijke kanttekening naast de eigenlijke voorstelling zijn gezet: bij navraag blijkt het hier om genoteerde cricketuitslagen te gaan. Ongetwijfeld zijn ondanks alle overwogenheid sommige tekeningen, vast en zeker in de gedeeltes in automatisch handschrift, gemaakt met tussendoor één oog gericht op de televisie...
Simon Benson, "HEILIGER PLATZ", 1998, opl. 10, mdf, 11 x 26 x 4 cm.
Dezelfde relativering, het gevoel voor understatement, tref je aan in de sculpturen die Benson naast zijn tekeningen vanaf ca. 1992 maakt. 'A STRIKING PRACTICAL ILLUSTRATION' is een wandobject uit 1991 van meniekleurig geverfd grijsboard. Vier lagen letters, elk met een van de vier woorden van de titel, zijn vóór elkaar op een smalle richel geplaatst, waardoor de uitdrukking onleesbaar wordt wat zowel een pregnante manier is om de aandacht naar de tekst van het object te trekken als om deze te leiden in de richting van het konkrete object als beeld en de beeldende kwaliteit ervan. Understatement wordt overstatement te in de herhaling van het woord 'OBSESSION' (1993): negen mdf-elementen (elk 0.30 x 0.30 x 0.01 m.) zijn onleesbaar vóór elkaar op een sokkel van 1 m. breed neergezet. De toeschouwer realiseert zich met een glimlach dat zijn eigen verwoede pogingen de tekst van het object te ontcijferen veel weg moeten hebben van de obsessie van de kunstenaar tijdens het zagen van de elementen. 'DIALOGUE INTERIEUR' is een sculptuur bestaande uit twee open kistjes van mdf (1995, h x d: 20 x 16 cm.), waarin de nog net leesbare woorden 'dialogue' en 'interieur' zijn gevat. Zo op het eerste gezicht vindt de dialoog a.h.w. heel konkreet binnen de kistjes plaats. Maar binnen een tentoonstelling waarin dit werk staat opgesteld, kan de dialoog met andere geéxposeerde werken worden voortgezet. En daarbuiten, meer op het vlak van de kunsttheorieén, is de 'dialogue' tegenover de 'monologue intérieur' gesteld: zoals Benson het zelf zou stellen: niet het subjectieve, maar de relatie met de traditie van de beeldende kunst is van belang voor het ontstaan van zijn werk.
In 1997 voegt Simon Benson aan zijn beeldend werk een begrippenkader toe in de gesigneerde computerprint (opl. 50) 'Universal Anatomy'. Circa 300 Italiaanse woorden zijn zó op volgorde geplaatst dat ze delen van het lichaam, van de gebouwde omgeving en van landschappelijke elementen a.h.w. in een parallelle beweging van boven naar beneden aftasten van 'Testa' tot en met 'Pietra Fondamentale'. Maar het is niet alleen een spiegel van de zichtbare wereld: opvallend is de uitbreiding van lichaam naar zintuigen en van de zintuigen naar states of mind. Geen leeg begrippenkader, maar een verzameling onderwerpen en cross-references waarin associaties en persoonlijke voorkeuren zijn neergeslagen. Voor buitenstaanders een hermetische tekst. Die niettemin in de contekst van de konkrete beeldende kunstobjecten als een register funktioneert, als een leidraad bij de beeldencyclopedie die zijn expostie vormt. Begrippen en beelden bieden een ruimte waarin de beschouwer kan vertoeven. Er is geen dwingend doel: de ruimte is omschreven, maar bezet met relativeringen, gelaagdheden, dubbelzinnigheden, en met teksten die geen tekst willen zijn: onleesbaar of onvolledig, dus vorm of code. In de verbondenheid van beeldende kunst en tekst zoekt de bezoeker zijn eigen weg, langs eigen associaties en voorkeuren. En zoals het Simon Benson eerder, door zijn hand als vanzelf over het papier te laten glijden, is gelukt het (pot)lood om te toveren in goud, zo kàn het gebeuren dat de bezoeker van het labyrint en passant op de steen der wijzen stuit...
tekst Mirjam de Winter, okt. 1998
Simon Benson, 'I See One Thing And Hear Something Else', 2004, piezo computer print, A3 portrait, edition 25, commissioned by Erasmus MC.
Simon Benson is a draughtsman above all things. In pencil, on A4 and A3 size paper, you find almost everything: from almost invisible organic lines drawn in a searching, automatic, hand, to harder lines, drawn with the help of a ruler or a template; as well as areas of solid fill or cross-hatched and soft nebulous planes. Since the end of the 80's nature and architecture have been his main subjects in which he can deploy his drawing skills. In the course of the 90's, language and text make an appearance, along with the human form, sensory perception and feelings. In 1998, he makes the first self-portraits. In the meantime, new techniques are being used in the works on paper: photography and digital prints. Alongside all this, Benson has been making wall-paintings and three dimensional wall and floor objects made from mdf. He has also realised a number of public space commissions. In 1997, Simon Benson, made a text-piece, 'Universal Anatomy', in the form of a digital and a silk-screen print. It consists of a list of about 300 Italian words. (Italy referring to the beginnings of art in the Renaissance). The scope of this theme becomes clear: from roof to foundation, mountain peak to valley floor, top of a tree to its roots, from human head to feet the body expanded to include perception, feeling and thought all this subject matter is described in one descending movement. At the same time, with a fascination for crossovers, Simon Benson drew a house in the form of a head, or a tree that appeared to be speaking; and he also made an installation entitled 'An Anthropomorphic Landscape', with consisted of a series of mdf objects with an block-like architectural appearance, which contained textual references to certain parts of the human form.
Besides this conceptual framework that to this day continues to grow and is still a way to get to know Simon Benson's work - individual text works also play a role. For example, 'Solutio', 'Heiliger Platz', 'Senza Fiato' (breathless), 'Fluchtpunkt', 'Seed', 'Cielo' and others confront you with a greater or lesser degree of ambiguity, of under- or overstatement and creates a lot of space for association. Words or letters are sometimes, through a clear yet abstract arrangement, made unreadable. For example, the sixteen letters of the name of the gallery ' P H O E B U S R O T T E R D A M ' are placed in a grid of four by four letters on the facade of the building in which the gallery is situated. Text as starting point and secret language, a labyrinth to wander around in, a place where you can stand still, think or dream of what could be behind the wall?
That Simon Benson is inspired, on various levels, by the traditions of western art and architecture is discernable in his work. Sometimes it is possible to point out variations on existing images, like in the references to Dürer's drawings or Botticelli's, or in the assimilation of architectural drawings of Gothic cathedrals or Le Corbusier's buildings. As far as sources from literature are concerned, Simon Benson made, in 1999, a series of drawings based on Dante's Divine Comedy and lately he has been inspired by James Joyce's 'Ulysses', especially by the notion of a varyingly, inward and outward looking subjectivity. 'Thought Through My Eyes'- eyes open and closed. His work is becoming more and more personal. Image and text, with this, increasingly woven together something like what you see in a present day source of his: television and computer culture.
In a commission for the Erasmus MC in Rotterdam, Simon Benson made an A3-portrait piezo computer print in an edition of 25, 'I See One Thing And Hear Something Else', 2004. In the print, a negative image of a human face, with its eyes closed, emerges from the paper, on which a text, made unreadable, is placed, along with a vertically mirrored building drawn in clear white lines. The human image, language and architecture, float like abstractions above a soft green-grey field. To all appearances, an image from a dream.
The title of the work is a starting point for the beholder. 'I See One Thing And Hear Something Else'. The information Simon Benson provides with the work explains further: the line drawing is an abstraction of Hotel New York, the place in Rotterdam of departure and a new start. The unreadable text, just visible as a trace, is a computer manipulated image of a page from a facsimile edition of Erasmus' 'Lof Der Zotheid'. The face with its closed eyes, as transparent negative image, is inward looking: looking becoming seeing, sometimes with closed eyes.
text Mirjam de Winter, translation Simon Benson, 2004
Simon Benson is een tekenaar!
Voor ingewijden is dit een open deur, voor degenen die hier voor het eerst met dit werk geconfronteerd worden lijkt het slechts deels waar.
Ik bedoel met 'tekenaar' dan ook meer dan iemand die alleen maar met potlood en papier in de weer is.
Je vindt 'tekenaars' onder schilders en beeldhouwers, onder componisten en schrijvers.
Tekenen is een houding ten opzichte van het kunstenaarschap.
Een tekenaar houdt van de 'economie der middelen'.
'Minder is meer', dát is zijn credo.
'De dematerialisatie van het kunstobject'... het moet de tekenaar in de kunstenaar zijn geweest die tot de conceptuele kunst kwam.
Een tekenaar wil zoveel mogelijk de pure gedachte in stand houden, niet overstemd door te veel materie.
In een tekening van Simon is altijd meer aan de hand dan je in één keer kan overzien. Er is een stapeling van ruimtes; landschappelijke, architectonische ruimtes in meerdere perspectieven en gezichtspunten soms gecombineerd met plattegronden over elkaar en door elkaar getekend.
In sommige tekeningen valt een heel fijn raster op dat hier en daar éven naar voren komt maar verder haast onzichtbaar blijft. Of fragiele, kriebelige lijntjes deels weggegumd, die niet direct verband lijken te houden met de rest van de tekening. Alsof er een tekening niet óp het papier maar er vlak boven is gemaakt, slechts hier en daar het vel rakend.
Bijna zoals betekenis of interpretatie in het werk van Simon niet aan het werk vastzit, maar er losjes boven zweeft en het, in een groter verband, soms even aanraakt, waardoor een eenheid van gedachte voelbaar blijft in een diversiteit aan uitingen en vormen; van kleine delicate tekeningen tot ruimtelijke constructies of installaties, soms strak en geconstrueerd, een andere keer poëtisch en verfijnd.
Deze lichte aanraking van betekenis zit ook in de manier waarop Simon letters, woorden en teksten in zijn werk opneemt.
In een tentoonstelling een aantal jaren geleden zag ik een wand met een minimaal raster van fragiele rechthoekige kaders met daarin ritmisch verspringende horizontale, verticale en diagonale lijntjes. In tweede instantie pas zag ik dat het geabstraheerde letters waren. Ik ontcijferde met moeite de tekst; 'the red wall in the red room in the red house', en plotseling stond ik voor een muur in een ruimte in een gebouw. Het was er allemaal al maar ik werd me er ineens bewust van. En toch, als ik me afwendde om daarna opnieuw naar de wand te kijken zag ik weer eerst een ritmische raster en niet de tekst.
Het is de tekenaar in Simon die hem het juiste gevoel voor materiaal, schaal en proportie geeft om ook hier in Archipel dat dualisme op te roepen waardoor we het ene moment het gevoel hebben als een vogel over een wijds landschap met verspreide bebouwing te zweven, om ons daarna te realiseren dat het hier gaat om tot massieve blokken samengebalde woorden die op een metaforische, soms humoristische manier termen uit de architectuur in verband brengen met lichaamsdelen en functies daarvan.
In de kleine ruimte is de tekening 'a head in the form of a house' gecombineerd met de objecten 'Lucida' en 'Ubscura'. Vandaaruit passeren we 'Porta Principale', 'Lingua', 'Fonte', 'Casa Rossa', 'Labirinto', 'Edificio' en 'Giardino' om via 'Scala Salita' en 'Porta Posteriore' het lichaam te verlaten.
De tekeningen in deze ruimte zijn als herinneringen aan onze reis langs het hoofdgebouw waar de ziel huist, via de grote poort waar we de taal hebben ontmoet, langs de bron, de rode follie en de toren in de tuin, door het labyrint dat uitmondde in de trappen naar de uitgang van het Antropomorfisch Landschap.
Paul de Kort, 1995