Toon van Borm (BE) kalligrafeert, lijkt het.
Het is erg leuk om af en toe een brief te ontvangen, in potlood op papier, in inkt op papier...
Iemand op een beurs zei over een van de brieven: 'oh, maar dat handschrift ken ik, dat is...' een kalligrafische werk uit bepaalde eeuw in het Ottomaans Rijk. 'Niet echt kalligrafie', zegt Toon. Het heeft een andere intentie, het is geen geschreven tekst met de bedoeling gelezen te kunnen worden. Toon bezigt taal niet als middel, voegt in de tekeningen liever niet extra content aan een lawaaierige wereld toe.
Zoals mensen 'le bain de peuple' zoeken, het fijn vinden in een café bij mensen te zijn en geroezemoes of aangename gesprekken te horen, die niet verstaanbaar zijn. Zo houdt Toon van 'le bain de langage'. Tekeningen zijn soms zo groot als of groter dan, zijn eigen lichaam, hij zal zich gedeeltelijk in en over het papier buigen om te kunnen schrijven. Bouwt een weefsel op, bouwt dit op naargelang het ritme van hand en hoofd. Schrijft en laat toe, wat opkomt. Het is meditatie – niet een gedachte die opkomt vastpakken, ook niet bewust weglaten. Een wolkje aan de hemel voorbij laten trekken...
Toon van Borm ontwikkelde een eigen schrift, zoals mensen die veel schrijven. Daarbij zijn de teksten in eerste instantie voor hemzelf leesbaar, later niet meer altijd. Voor veel mensen niet of nauwelijks. Ooit wist ik waar een zin van een filosoof stond. 'No problem. Join the club'.
De enorme precisie, het tijdrovende, zorgvuldige werk. Drie vlaggen, de Nederlandse, de Belgische en de Amerikaanse, zijn gemaakt door te tekenen op blauw carbonpapier, op en onder het werk geplaatst – dat dus uit doordrukken van geschreven tekst bestaat, de achterzijde in spiegelbeeld. De papieren zijn aan de randen heel precies omgevouwen, alsof 'het vlaggendoek' is omgevouwen en gezoomd. Daarna zijn de werken opgevouwen vbolgens het gebruik in de drie betreffende landen. Het zijn mooie 'gevouwen, geschreven, getekende objecten', die wanneer gewenst uitgevouwen en opgehangen kunnen worden. Dat is ook het geval bij andere werken. Bescheidenheid. Het gaat er om dat werken worden gemaakt en er zijn. Maar dat ze tevens niet teveel zijn, niet lastig zijn, eenvoudig in een kast kunnen worden weggelegd. Maar desalniettemin: zijn.
Waarom toch schrijven? Toon zal doorgaan tot hij antwoord heeft op deze vraag.
Kunstenaarspagina Toon van Borm