On First Looking into Chapman's Homer, John Keats

Much have I travell'd in the realms of gold,
And many goodly states and kingdoms seen;
Round many western islands have I been
Which bards in fealty to Apollo hold.

Regula Maria Müller, bronzen sculptuur van een schedelkapje van een lam, no. 5/7,brons/bladgoud, ca. hxbxl 2,5 x 10 x 13 cm.; incl. boekje met bladgoudblaadjes.

Stefan Gritsch, gelaagd geschilderde en omgevormde, ingedoopte acrylverf, een grijsroze werk, 1990-2015, waarop het gewicht van een hart is geschreven - '581gr.'.

Soms dansen flarden uit gedichten in mijn hoofd. Zo kwamen de bovenstaande regels uit het sonnet van John Keats vorige week spontaan op bezoek. In On first looking into Chapman's Homer beschrijft Keats zijn leeservaring met een nieuwe vertaling uit 1816 van Homerus van de hand van ene George Chapman. Ook Keats ging voortaan anders waarnemen, waardeerde het verleden opnieuw en ving als geen ander die persoonlijke ervaring in woorden.

Zo ook neemt Mirjam de Winter van galerie PHŒBUS•Rotterdam ons mee naar haar 30 jaar bestaande schatkamer. Ze toont met haar expositie 30 x 2 dertig tweeluiken. Aanleiding voor deze presentatie was de combinatie van twee objecten van Stefan Gritsch en Regula Maria Müller. Herinneringen, beelden en ervaringen komen samen in deze twee kleine kunstwerken: Een lamsschedeltje met een dun laagje goud van Regula Maria Müller naast het gelaagde hart van pure acrylverf van Stefan Gritsch. Op een intieme manier wordt in dit tweeluik sterfelijkheid, verbeelding, materie en kostbaarheid van het leven samengebracht. Goud verenigt de vele wegen van verbinding tussen hoofd en hart. Niet voor niets herkennen of herinneren we onze dierbaren aan hun hart van goud. Het geheel is zoveel meer dan de som der delen; een open uitnodiging tot nieuwe wegen van verbeelding.

Een ander voorbeeld van onze fascinatie voor goud was te zien tijdens de nationale Museumweek. Heel anders dan gepland ging deze week van start via een digitaal platform. Ook hier ligt een kans voor musea om nieuwe verbindingen aan te gaan, nieuw publiek te bereiken en ervaringen te delen. Met wederom goud als gemene deler. Goud heeft nog steeds een ongekende aantrekkingskracht als kleur, symbool van rijkdom en macht, schaarse grondstof, maar ook als symbool voor onze schatkamer. Al sinds de oudheid dichten wij goud dezelfde stralende eigenschappen toe als de zon. Goud in sieraden, beelden en later ook schilderkunst zijn symbool van goddelijke kracht en het bovennatuurlijke, zoals de stralenkrans van Apollo bij Keats.

Ook al blijven musea en galeries gesloten, we kunnen wel met een frisse blik onze schatkamers verkennen. Zoals Marcel Proust ooit opmerkte is de ware ontdekkingsreis geen speurtocht naar nieuwe landschappen, maar waarnemen met nieuwe ogen. Niets is meer hetzelfde, deze tijd vraagt om onze open blik en nieuwe woorden om onze ervaringen te delen. Much have I travell'd in the realms of gold!

Sjoukje Binsma

Rotterdam, april 2020

On First Looking into Chapman's Homer, John Keats, 1816

Much have I travell'd in the realms of gold,
And many goodly states and kingdoms seen;
Round many western islands have I been
Which bards in fealty to Apollo hold.

Oft of one wide expanse had I been told
That deep-brow'd Homer ruled as his demesne;
Yet did I never breathe its pure serene
Till I heard Chapman speak out loud and bold:

Then felt I like some watcher of the skies
When a new planet swims into his ken;
Or like stout Cortez when with eagle eyes
He star'd at the Pacific—and all his men
Look'd at each other with a wild surmise—
Silent, upon a peak in Darien.